/Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

 

Ο Γασσάν Καναφάνι γεννήθηκε στην Άκρε το 1936. Η οικογένειά του εκδιώχθηκε από την Παλαιστίνη το 1948 από την σιωνιστική τρομοκρατία και εγκαταστάθηκε τελικά στη Δαμασκό. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, εργάστηκε σαν δάσκαλος και δημοσιογράφος, πρώτα στη Δαμασκό και μετά στο Κουβέιτ. Αργότερα μετακόμισε στη Βηρυτό και έγραψε για διάφορες εφημερίδες πριν ξεκινήσει -το 1969- την εβδομαδιαία εφημερίδα του Λαικού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης(PFLP), Αλ Χαντάφ. Ήταν εκπρόσωπος τύπου του PFLP και μέλος του πολιτικού του γραφείου, καθώς επίσης και μεγάλος μυθιστοριογράφος και καλλιτέχνης του οποίου η τεράστια συνεισφορά δεν μπορεί να τονιστεί.
Στο ξεκίνημά του ο Καναφάνι ήταν ενεργό μέλος του Αραβικού Εθνικιστικού Κινήματος, που αποτέλεσε πρόδρομο του PFLP, αλλά αργότερα, μαζί με το σύντροφό του Τζορτζ Χαμπάς, έγινε μαρξιστής, πιστεύοντας ότι στα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Παλαιστίνιοι δεν θα μπορούσε να δοθεί λύση χωρίς μια κοινωνική επανάσταση σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο.
Δολοφονήθηκε από τους σιωνιστές πράκτορες τον Ιούλιο του 1972, όταν εξερράγη το αυτοκίνητό του. Η αδελφή του έγραψε: “Το πρωί του Σαββάτου, 8 Ιουλίου του 1972, περίπου στις 10:30 πμ, η Λαμίς(ανιψιά του Καναφάνι) και ο θείος της πήγαιναν μαζί στη Βηρυτό. Ένα λεπτό μετά την αναχώρησή τους, ακούσαμε μια πολύ δυνατή έκρηξη που τράνταξε ολόκληρο το κτήριο. Αμέσως φοβηθήκαμε, αλλά ο φόβος μας ήταν για τον Γασσάν και όχι για τη Λαμίς επειδή είχαμε ξεχάσει ότι ήταν μαζί του, και ξέραμε ότι ο Γασσάν ήταν ο στόχος της έκρηξης. Τρέξαμε έξω, όλοι φωνάζοντας τον Γασσάν και κανείς την Λαμίς. Η Λαμίς ήταν ακόμα ένα δεκαεπτάχρονο παιδί γεμάτο όρεξη για ζωή., αλλά ξέραμε ότι η ίδια είχε επιλέξει αυτόν τον δρόμο. Ακριβώς την προηγούμενη μέρα είχε ζητήσει από το θείο της να μειώσει τις επαναστατικές του δραστηριότητές και να συγκεντρωθεί περισσότερο στη συγγραφή. Του είχε πει: “οι ιστορίες σου είναι όμορφες,” και εκείνος απάντησε: “Να επιστρέψω στο γράψιμο ιστοριών; Γράφω καλά επειδή πιστεύω σε έναν σκοπό, σε αρχές. Την ημέρα που θα εγκαταλείψω αυτές τις αρχές, οι ιστορίες μου θα γίνουν κενές. Εάν επρόκειτο να αφήσω πίσω τις αρχές μου, εσύ η ίδια δεν θα με σεβόσουν.” Μπορούσε να πείσει το κορίτσι ότι ο αγώνας και η υπεράσπιση αρχών είναι αυτό που τελικά οδηγεί στην επιτυχία σε όλα”.
Στα απομνημονεύματα που η σύζυγος του Γασσάν Καναφάνι δημοσίευσε μετά το θάνατό του, έγραψε: “Η έμπνευσή του για να γράφει και να εργάζεται ακατάπαυστα ήταν ο Παλαιστινιακός και αραβικός αγώνας … Ήταν ένας από εκείνους που πάλεψαν ειλικρινά για τη μετεξέλιξη του κινήματος αντίστασης από εθνικιστικό απελευθερωτικό κίνημα σε παναραβικό επαναστατικό σοσιαλιστικό κίνημα, του οποίου η απελευθέρωση της Παλαιστίνης θα αποτελούσε ζωτικής σημασίας συστατικό. Πάντα τόνιζε ότι το Παλαιστινιακό πρόβλημα δεν θα μπορούσε να λυθεί απομονωμένο από τη συνολική κοινωνική και πολιτική κατάσταση του αραβικού κόσμου.”
Αυτή η τοποθέτηση αναπτύχθηκε φυσικά από την προσωπική εμπειρία του Kanafani. Στα δώδεκά του χρόνια βίωσε την τραυματική εμπειρία της προσφυγιάς, και έκτοτε έζησε ως εξόριστος σε διάφορες αραβικές χώρες, όχι πάντα νόμιμα. Ο λαός του διασκορπίστηκε, πολλοί από αυτούς ζούσαν σε προσφυγικά στρατόπεδα ή αγωνίζονταν να βγάλουν τα προς το ζην κάνοντας τις πιο ταπεινές δουλειές. Η μόνη τους ελπίδα ακουμπούσε στο μέλλον και τα παιδιά.
Ο ίδιος ο Καναφάνι, γράφει στο γιο του, συνοψίζοντας τι σημαίνει να είναι Παλαιστίνιος: “Σε άκουσα στο άλλο δωμάτιο που ρωτούσες τη μητέρα σου: “Μαμά, είμαι Παλαιστίνιος;” Όταν απάντησε “ναι” μια βαριά σιωπή απλώθηκε στο σπίτι. Ήταν σαν κάτι που κρεμόταν πάνω από τα κεφάλια μας να είχε πέσει, ο θόρυβός του ήταν εκρηκτικός και έπειτα – σιωπή. Μετά … Σε άκουσα να κλαις. Δεν μπορούσα να κουνηθώ. Υπήρχε κάτι πέρα από την αντίληψή μου, που γεννιόταν στο διπλανό δωμάτιο μέσα στα μπερδεμένα αναφιλητά σου. Ήταν σαν ένα ευλογημένο χειρουργικό νυστέρι να άνοιγε το στήθος σου και να έβαζε εκεί την καρδιά που σου ανήκε … Ήμουν ανίκανος να κινηθώ και να έρθω να δω τι συνέβαινε. Ήξερα, εντούτοις, ότι μια μακρινή πατρίδα γεννιόταν ξανά: οι λόφοι, οι ελαιώνες, οι νεκροί, τα σχισμένα και διπλωμένα λάβαρα, όλα γεννιούνταν στην καρδιά ενός άλλου παιδιού… Πιστεύεις ότι ένας άντρας μεγαλώνει σταδιακά; Όχι, γεννιέται ξαφνικά – μια λέξη, μια στιγμή, διαπερνά την καρδιά του σε έναν νέο κτύπο. Μια και μόνη σκηνή μπορεί να τον εκσφενδονίσει από το ανώτατο όριο της παιδικής ηλικίας, στην τραχύτητα του δρόμου.”
“Σ’ αυτούς που έφυγαν αλλά παραμένουν ακόμα σύντροφοι. Γνωρίζατε δύο δρόμους ση ζωή, και η ζωή ήξερε από εσάς μόνο έναν. Γνωρίζατε το δρόμο της υποταγής και τον αρνηθήκατε. Και γνωρίζατε το δρόμο της αντίστασης και τον περπατήσατε. Αυτό το δρόμο διαλέξατε να πάρετε. Και οι σύντροφοί σας προχωρούν μαζί σας.”
Η ικανότητα του συντρόφου Kanafani να περιγράφει, πέρα από οποιαδήποτε σκιά αμφιβολίας, τις στερήσεις και τα βάσανα του λαού του, και να μετασχηματίζει μια ιδεολογία, μια πολιτική γραμμή σε λαϊκή λογοτεχνία τον μετέτρεψε σε σοβαρή απειλή για το σιωνισμό.

Το παρακάτω κείμενο είναι αποσπάσματα από κείμενο που έγραψε ο συνάδελφός του παλαιστίνιος συγγραφέας, S. Marwan, προς τιμήν του Καναφάνι και δημοσιεύτηκε στην Αλ Χαντάφ στις 22 Ιούλη 1972.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΕΣΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

 “Ο ιμπεριαλισμός έχει απλώσει το σώμα του πάνω από τον κόσμο, το κεφάλι στην Ανατολική Ασία, η καρδιά στη Μέση Ανατολή, οι αρτηρίες φθάνουν στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Οπουδήποτε χτυπήστε το, κάντε του ζημία, υπηρετείστε την παγκόσμια επανάσταση.”
Ο ιμπεριαλισμός δεν είναι ένας μύθος ή μια λέξη που επαναλαμβάνεται από τα ειδησεογραφικά μέσα, μια ακίνητη εικόνα που δεν επενεργεί στην ανθρώπινη πραγματικότητα. Στην αντίληψη του Ghassan Kanafani είναι κινητό σώμα, ένα χταπόδι που αποικίζει και εκμεταλλεύεται, που εξαπλώνεται στον κόσμο μέσω των δυτικών μονοπωλιακών επιχειρήσεων.
Ο ιμπεριαλισμός εξαπολύει διάφορες μορφές επιθετικότητας ενάντια στις μάζες των ανθρώπων του μόχθου σ’ όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στις υποανάπτυκτες χώρες.
Με βάση το σύνθημα: “Όλη τα τα γεγονότα στις μάζες”, ανηρτημένο στην Αλ Χαντάφ, ο Γασσάν Καναφάνι θέτει την καθαρή ευφυΐα του στην υπηρεσία των μαζών και των αντικειμενικών συμφερόντων της τάξης του που τον οδηγούν να δηλώσει: “Η επιθυμία για αλλαγή που σαρώνει τις αραβικές μάζες, πρέπει να πάρει ώθηση από μια ιδεολογική και πολιτική σαφήνεια, η οποία είναι απόλυτη. Κατά συνέπεια, η Αλ Χαντάφ αφιερώνεται στην υπηρεσία της επαναστατικής εναλλακτικής λύσης, δεδομένου ότι τα συμφέροντα των καταπιεσμένων τάξεων είναι τα ίδια με τους στόχους της επανάστασης. Παρουσιάζεται ως σύμμαχος όλων εκείνων που συνεχίζουν τον ένοπλο και πολιτικο-ιδεολογικό αγώνα για ένα απελευθερωμένο προοδευτικό έθνος.”
Η φυσική βάση για τη διανοητική και καλλιτεχνική δουλειά του Γασσάν ήταν η υπεράσπιση των συμφερόντων του κόσμου του μόχθου, όχι μόνο των Παλαιστίνιων, αλλά και των Αράβων και των καταπιεσμένων τάξεων όλου του κόσμου. Λόγω αυτής της θεμελιώδους βάσης που διαπερνούσε όλη του τη δουλειά, ο Γασσάν Καναφάνι, ως μαρξιστής, ακολούθησε το μονοπάτι του ένοπλου αγώνα σαν το μόνο δρόμο για την υπεράσπιση των καταπιεσμένων.
Ήταν ο ίδιος μέρος τους. Έζησε και δοκίμασε τη φτώχεια που προκαλεί ο καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός και παρέμεινε στις γραμμές των καταπιεσμένων μαζών, παρά τους πειρασμούς των καπιταλιστών και τις προσπάθειές τους να περικυκλώσουν τη δημοσιογραφική ζωή του. Παρέμεινε ένας ταπεινός άνθρωπος που δούλευε μέρα νύχτα για να βελτιώσει την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής, παρά τις αντιξοότητες που επέβαλε η ιστορία.
Απευθυνόμενος σε μια ομάδα σπουδαστών, ο Γασσάν είπε: “Στόχος της εκπαίδευσης είναι να διορθώσει την πορεία της ιστορίας. Γι’ αυτό χρειάζεται να μελετάμε την ιστορία και να κατανοούμε τη διαλεκτική της, με σκοπό να χτίσουμε μια νέα ιστορική εποχή, στην οποία οι καταπιεσμένοι θα ζουν -μετά την απελευθέρωσή τους με επαναστατική βία- από την αντίφαση που τους γοήτευσε.” Ο Γασσάν Καναφάνι όχι μόνο είχε κατακτήσει τη γνώση του ιστορικού υλισμού, αλλά και τον εφάρμοσε στη δουλειά του. Η ιδέα στην οποία πίστεψε και έζησε γι’ αυτήν παρουσιάζεται ξεκάθαρα σε όσα είπε και έγραψε. Η αρχική αντίφαση, είναι αυτή με τον ιμπεριαλισμό, το σιωνισμό και το ρατσισμό. Είναι μια διεθνής αντίφαση, και η μόνη λύση είναι να καταστραφούν αυτές οι απειλές από έναν ενωτικό και ακλόνητο οπλισμένο αγώνα. Ενθάρρυνε και αύξησε το πνεύμα του διεθνισμού μεταξύ όλων των ανθρώπων που γνώριζε ή απευθυνόταν.
Αυτή η πεποίθηση τον έκανε να απορρίψει όλους τους συμβιβασμούς, όλες τις αστικές ή διχαστικές λύσεις, που δεν συμπεριλαμβάνουν ή δεν ταιριάζουν με την υποστηριζόμενη άποψη και την ανάπτυξη της επανάστασης και τη μακριά πορεία προς την απελευθέρωση, που χτυπά τα συμφέροντα του ιμπεριαλισμού και ενοποιείται με τις μάζες. Σε ένα σχόλιο του για τον μάρτυρα Πάτρικ Αργουέλλο είπε: “Ο μάρτυρας Πάτρικ Αργκουέλο αποτελεί σύμβολο για το δίκαιο σκοπό μας και τον αγώνα για την επίτευξή του, έναν αγώνα χωρίς όρια. Σύμβολο για τις καταπιεσμένες και στερημένες μάζες, που αντιπροσωπεύονται από τον Ουμ Σααντ και πολλούς άλλους που προέρχονται από τα στρατόπεδα και όλα τα μέρη του Λιβάνου, και βάδισαν στην νεκρική πομπή του.”
Σε συζητήσεις για τα ιμπεριαλιστικά αντιδραστικά σχέδια ενάντια στις επαναστατικές δυνάμεις, έλεγε: “Τα αποτελέσματα της ιμπεριαλιστικής επίθεσης θα κατευθυνθούν ενάντια στις καταπιεσμένες μάζες για να τις αποτρέψουν από την κινητοποίηση και την πάλη.” Αυτή η θέση βασίστηκε στην ανάλυση της στάσης των αραβικών καθεστώτων και των καθεστώτων γενικά των υπανάπτυκτων χωρών, οι οποίες υποχωρούν κάτω από τα κτυπήματα του ιμπεριαλισμού.
Στα πλαίσια της διεθνούς επανάστασης, είπε: “Οι βιετναμέζοι επαναστάτες αγωνίζονται ενάντια στον ιμπεριαλισμό δεκάδες χρόνια. Θα μεταφέρουν την επανάστασή τους σε άλλα μέρη. Πρώτον επειδή η επανάστασή τους είναι διαρκής και δεύτερον επειδή είναι διεθνιστές …” “Ο παλαιστινιακός σκοπός δεν είναι ένας σκοπός μόνο για τους Παλαιστίνιους, αλλά για κάθε επαναστάτη, οπουδήποτε κι αν βρίσκεται, ένας σκοπός των εκμεταλλευόμενων και καταπιεσμένων μαζών της εποχής μας.”
Καθώς ο αγώνας του διεθνούς προλεταριάτου ενάντια στον ιμπεριαλισμό ήταν το κύριο ζήτημα για τον Γασσάν Καναφάνι, οι συνωμότες που κρύβονται πίσω από τη δολοφονία του φοβήθηκαν την ξεκάθαρη και λογική αντιμετώπιση, που αποκαλύπτονταν στη δουλειά του μέσω των δυτικών ειδησεογραφικών μέσων. Αυτό οδήγησε τον ιμπεριαλισμό και τους αντιδραστικούς συμμάχους του να σταματήσουν την πένα που αρνιόταν να παραδοθεί στους πειρασμούς ή τις προειδοποιήσεις τους. Ο Ghassan Kanafani μετασχημάτισε το παλαιστινιακό και αραβικό ζήτημα, σε υιοθέτηση του αγώνα όλων των εκμεταλλευόμενων και καταπιεσμένων του πλανήτη.
Η δέσμευση του Γασσάν θα παραμείνει ένα μνημείο για τις αγωνιζόμενες μάζες. Σε μια συνάντηση με το προσωπικό της Αλ Χαντάφ είπε: “Όλα σε αυτόν τον κόσμο μπορούν να κλαπούν, εκτός από ένα. Κι αυτό είναι η αγάπη του ανθρώπου για μια στέρεη δέσμευση, μια πεποίθηση ή έναν σκοπό.”
υ.γ. Ευχαριστούμε το r-free palestine για την παραχώρηση της μετάφρασης
http://r-freepalestine.blogspot.gr/2009/04/ghassan-kanafani_30.html